Μνήμη Σμύρνης - Σάββατο 27 Αυγούστου 1922

Μνήμη, μνήματα και λήθη

Αν, όπως έχει ειπωθεί, «η μνήμη των ανθρώπων είναι οι άνθρωποι», τότε είναι μεγάλο κρίμα να χάνονται οι μνήμες μαζί με αυτούς που τις παίρνουν μαζί τους στον τάφο. Πόσοι από εμάς δεν έχουν μετανιώσει γιατί άφησαν τους δικούς τους να φύγουν, πριν προλάβουν να τους ρωτήσουν για τα οικογενειακά, τα πατρογονικά, την ρίζα. Ερευνώντας από το 1980, συστηματικά τα βιώματα και τις οικογενειακές ιστορίες έχουμε συναντηθεί εκατοντάδες φορές με ανθρώπους που θα ήθελαν να μάθουν κάτι παραπάνω, αλλά όταν ένοιωσαν αυτή την αδήριτη ανάγκη ήτανε πια πολύ αργά. Και η αίσθηση της απώλειας είναι ακόμα εντονότερη όταν πρόκειται για προσωπικές απώλειες που εντάσσονται στην ολική απώλεια, το πλήρες κενό της Ιστορίας, όπως συμβαίνει με τις πατρίδες που δεν υπάρχουν πια.
Τα χιλιάδες κτίσματα που απόμειναν στους άδειους τόπους, αλλά και τα αντικείμενα, οικογενειακά κειμήλια και φωτογραφίες που έχουμε στην κατοχή μας, μας τιμωρούν με την σιωπή τους. Κι όσο περνούν τα χρόνια κι απομακρύνεται το 1922 από την τρέχουσα πραγματικότητα, οι μνήμες θα βουλιάζουν στην λήθη κι εμείς θα προσπαθούμε να ξεχάσουμε την πενία μας. Τα κενά μεγαλώνουν, μολονότι πληθαίνουν οι επιστημονικές μελέτες, γιατί τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την προφορική παράδοση-τη μνήμη των ανθρώπων, των δικών μας ανθρώπων. Ας θεωρηθεί αυτό σαν μια έκκληση προς όσους έχουν την θέληση να καταλάβουν. Μαζέψτε τις τελευταίες μνήμες πριν τις σκεπάσουν τα μνήματα. Το τίμημα της λήθης είναι πάρα πολύ βαρύ.

Μαριάννα Κορομηλά, Σάββατο 22 Αυγούστου 2011