Σκωπτικός, ή μάλλον ειρωνικότατος, ο Εμμανουήλ Ροΐδης (1835-1904) σκιαγραφεί τις σχέσεις ενός ζεύγους της κοσμοπολίτικης αλλά πάντα αποπνικτικά επαρχιώτικης Σύρου του 19ου αιώνα –όπου έζησε ο ίδιος ώσπου να καταπλεύσει στην Αθήνα. Με απίστευτη παρατηρητικότητα περιγράφει ακόμα και τις μπαλένες του στηθόδεσμου της ελαφρόμυαλης Χριστίνας, η οποία καλλωπίζεται και ράβεται και ξοδεύει για να αυγατίζει τον κατάλογο των θαυμαστών της και να αυξάνει τη ζήλεια των κυριών του κύκλου της, και, μέσα από την καθημερινή ζωή του ζεύγους, ο μεγάλος πεζογράφος, δοκιμιογράφος, ευθυμογράφος και φιλόσοφος Ροΐδης ανατέμνει την ελαφρότητα της συριακής –και κατ’ επέκταση της ελληνικής– κοινωνίας της εποχής του. Η επιτομή (αλλά και η γελιοποίηση) της γαμήλιας σύμβασης.
Επιλέξαμε από το πλουσιότατο Αρχείο μας ένα ανέκδοτο ηχητικό ντοκουμέντο: ο ηθοποιός Αλέξανδρος Αντωνόπουλος διαβάζει την «Ψυχολογία Συριανού συζύγου» σε μία ηχογράφηση που έγινε προ αμνημονεύτων χρόνων (ίσως το 1978) και δεν κυκλοφόρησε ποτέ. Οι συνδρομητές του ΑΠΑΝ μπορούν να την απολαύσουν, αν, αφού πρώτα συνδεθούν με το Αρχείο και βάλουν τον κωδικό τους, επιστρέψουν πάλι εδώ και πατήσουν ξανά τη σύνδεση (συγγνώμη για την ταλαιπωρία, αλλά πολλά από τα θέματα του Αρχείου είναι κλειδωμένα). Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι (πχ να πλοηγηθείτε στο Συνοδευτικό Υλικό: Οπτικοακουστικά και να το βρείτε εκεί), αλλά εξαρτάται από την εξοικείωση που έχει ο καθένας με την ψηφιακή τεχνολογία και με το Αρχείο μας.
Όσο για τη Σάρα Μπερνάρ (πίνακας του Georges Clairin) την βάλαμε εδώ για δύο λόγους. Πρώτον, η μεγάλη κυρία είχε δώσει παραστάσεις στη Σύρα του πάλαι ποτέ, στο εξαιρετικό θέατρο του νησιού. Δεύτερον, γιατί κάπως έτσι θα ήθελε να είναι η νωχελική βαμπ «Χριστίνη», η σύζυγος του αψυχολόγητου Συριανού.
Σας αρέσει ο Ροΐδης; Ακούστε την «Ψυχολογία Συριανού συζύγου»