ΑΠΑΝ - Πολιτιστική Εταιρία ΠΑΝΟΡΑΜΑ

Ένα τριήμερο στις αρχές του φθινοπώρου

Ξεναγεί η Ελένη Πετρούτσου, η οποία ανέλαβε και τα οργανωτικά

Ένα τόσο δα νησί («άδηλος» όπως το θέλει ο μύθος, παρότι λημέρι των πειρατών από τα προϊστορικά χρόνια) φιλοξένησε την κυνηγημένη Λητώ, για να γεννήσει τον θεό του φωτός και της αρμονίας (ή μήπως η Λητώ γέννησε τους δίδυμους Απόλλωνα και Άρτεμη κάπου στην ευξεινοποντιακή στέπα, στις όχθες του Δνείπερου, οπότε εξηγούνται και οι προσφορές που έφερναν κάθε χρόνο στην Δήλο οι θρυλικές Υπερβόρειες Παρθένες). Πάντως το ιερό νησί του ιωνικού κόσμου έγινε κέντρο της Δηλιακής Συμμαχίας το 478 π.Χ. και της Αθηναϊκής Ηγεμονίας, κι αργότερα τόπος τιμημένος από τους ηγεμόνες των ελληνιστικών βασιλείων, κι από τα μέσα του 2ου π.Χ. αιώνα σημείο συγκέντρωσης όλων των ναυκλήρων κι εμπόρων της Μεσογείου, όπου κοντά στους ναούς των Ελλήνων, των Αιγυπτίων και των Σύριων θεών οικοδομήθηκε και μία Συναγωγή (που θεωρείται η αρχαιότερη σωζόμενη στον κόσμο).

Στο άνυδρο κυκλαδονήσι των 3,4 τετρ. χιλιομέτρων ζούσαν πάνω από 20.000 κάτοικοι από όλα τα μέρη της ρωμαϊκής Μεσογείου, κυρίως όμως από την Ανατολή. Πλούτος, αίγλη, σκλαβοπάζαρα, ιερές τελετές, νομίσματα από όλες τις πόλεις, που άλλαζαν χέρια δυο και τρεις φορές την ημέρα, ταπεινά αφιερώματα στους Διόσκουρους-προστάτες του ναυτόκοσμου, λαμπρά στους μεγάλους θεούς, επαύλεις με μαρμάρινα αίθρια και ψηφιδωτά δάπεδα, πελώριες δεξαμενές, θέατρο βουτηγμένο στο Αιγαίο, κοσμοπολιτισμός. Ώσπου η Δήλος χτυπήθηκε από τον στόλο του Μιθριδάτη, βασιλιά του Πόντου, και λεηλατήθηκε από τους πειρατές της Κιλικίας. Οι εμπορικοί δρόμοι άλλαξαν κι η Δήλος έγινε πάλι «άδηλος». Νησάκι φαγωμένο από τους αέρηδες. Ένας απέραντος ερειπιώνας από τον οποίο έπαιρνε το κάθε περαστικό πλεούμενο ό,τι ήθελε. Μέχρι και στο Αρσενάλε (ναύσταθμο) της Βενετίας έφτασε ένα από τα αρχαϊκά λιοντάρια, την εντυπωσιακή προσφορά των Ναξίων.

Ευτυχώς, τουλάχιστον, που σώθηκε επί τόπου ένα από τα ωραιότερα γλυπτά της Κλασικής εποχής, το οποίο στεγάζεται στο Μουσείο της Δήλου. Είναι το ακρωτήριο από την ανατολική όψη του ναού των Αθηναίων (φωτ στο πλάι) και χρονολογείται γύρω στο 425-420. Απεικονίζει την στιγμή που ο Βορέας, «βασιλιάς» της Θράκης, δηλαδή ο κυρίαρχος άνεμος, ο Θρακιάς, έχει αρπάξει την Αθηναία πριγκίπισσα Ωρείθυια, κόρη του Ερεχθέα. Το κορίτσι έπαιζε με τις φιλενάδες της στις όχθες του Ιλισσού, την είδε ο Βορέας και την βούτηξε από τη μέση για να την πάρει μαζί του στις θρακικές παγωνιές. Το γλυπτό συμπληρώνεται με άλλα δυο ακροκέραμα που απεικονίζουν δυο από τις τρομαγμένες φίλες της να τρέχουν δεξιά κι αριστερά.
Το έργο έχει υποστεί μεγάλες φθορές επειδή ήταν εκτεθειμένο στους αιγαιοπελαγίτικους βοριάδες για περισσότερους από τέσσερις αιώνες. Παρόλα αυτά, η συγκίνηση που προξενεί αυτή η τόσο δυναμική σκηνή με το γερμένο κεφάλι του κοριτσιού και το εφηβικό του σώμα που λάμπει κάτω από τα διάφανα ρούχα, την κίνηση του κορμιού, την αντίθεση με τον γεροδεμένο άρπαγα, ο οποίος πιάνει το στήθος της, είναι μοναδική. Μεγάλες ώρες της γλυπτικής, αλλά και της αθηναϊκής πολιτικής ηγεμονίας (εν μέσω Πελοποννησιακού πολέμου).

Το τριήμερο ξεκινά το απόγευμα της Παρασκευής 30 Σεπτεμβρίου από την Αθήνα. Πλοίο από την Ραφήνα για τη Μύκονο. Επισκέψεις στο Ναυτικό Μουσείου Αιγαίου στα Τρία Πηγάδια στην Χώρα (φωτ κάτω), όπου θα δούμε και τον φάρο «Αρμενιστή» κατασκευής Sautter Lemonier του 1890 (ένας από τους μεγαλύτερους του Αιγαίου, που λειτουργούσε ως το 1983 στο ακρωτήρι Αρμενιστής της Μυκόνου) και στο μικρό Αρχαιολογικό Μουσείο. Με καΐκι στην Δήλο το πρωί του Σαββάτου κι επιστροφή στην Αθήνα το βραδάκι της Κυριακής 2 Οκτωβρίου.

>>>> Εγγραφές από την Δευτέρα 29 Αυγούστου. Μην αργοπορήσετε γιατί η Μύκονος δεν περιμένει! Θυμίζουμε ότι τα πανοραμικά ταξίδια γίνονται για τα μέλη και τους συνδρομητές του ΑΠΑΝ. Θυμίζουμε επίσης ότι ζητούμε πάντα να τηρούνται από όλους τα ωράρια και να είναι τα κινητά τηλέφωνα κλειστά όταν βρίσκεται μαζί η ομάδα (και στο πούλμαν και στο εστιατόριο κλπ). Αλλιώς, δεν απολαμβάνει κανείς το ταξίδι.

>>>>>>> Για την Δήλο μπορείτε να δείτε σε μορφή e-Book την πολύ καλή έκδοση του Ομίλου Λάτση: Π. Ι. Χατζηδάκης, Δήλος (2003) και να απολαύσετε τις φωτογραφίες στο http://www.latsis-foundation.org