ΑΠΑΝ - Πολιτιστική Εταιρία ΠΑΝΟΡΑΜΑ

Νέα Ελληνικά σήμερα, πρώτη ημέρα των Πανελλαδικών (Δευτέρα 15 Ιουνίου). Καλή επιτυχία στους νεαρούς και τις νεαρές συμπολίτες – συμπολίτισσες. Και μην ξεχνάτε ότι θα εξεταστείτε σε μια γλώσσα της οποίας η γραπτή ιστορία αρχίζει γύρω στα 1450 π.Χ. Τότε, στις πήλινες μυκηναϊκές πινακίδες, χρησιμοποιήθηκε η λεγόμενη «Γραμμική Β» γραφή. Περίπου 200 σύμβολα συγκροτούσαν αυτή τη συλλαβογράμματη γραφή: κάπου 87 συλλαβικά και γύρω στα 100 ιδεογραφικά, με τα οποία απεικονίζονται ζώα (άλογα, φοράδες, ελάφια, κατσίκες κ.ά.), αντικείμενα, ζύγια κλπ. Αλλά σε αυτές τις πινακίδες, που ήταν βασιλικά κι εμπορικά κατάστιχα για φόρους, δοσίματα και διακίνηση προϊόντων, γράφονται για πρώτη φορά λέξεις όπως «θάλασσα», «άναξ» και «ανάκτορο», «λάδι».
Ευρύτατη παιδεία, βαθειά γνώση, έμπνευση, αφοσίωση, τόλμη, πάθος. Με αυτά τα εφόδια ο Βρετανός αρχιτέκτονας και κλασικός φιλόλογος Μάικλ Βέντρις (Michael Ventris, 1922-1956) και ο Άγγλος γλωσσολόγος και κλασικός φιλόλογος Τζων Τσάντουικ (John Chadwick, 1920-1998) εργάστηκαν με στόχο την ανάγνωση της Γραμμικής Β γραφής. Πρώτη ανακοίνωση το 1956 σε συνέδριο στο Παρίσι: η γλώσσα είναι ελληνική! Είχαν προηγηθεί άρθρα του Βέντρις σε επιστημονικά περιοδικά, προκαλώντας πάταγο στους κύκλους των αρχαιολόγων, των ελληνιστών και των γλωσσολόγων. Ήταν στο τυπογραφείο το βιβλίο των δύο συνεργατών, εκείνη τη μοιραία χρονιά, το 1956, όταν ο Βέντρις σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό. Ήταν μόλις 34 χρονών. Του χρωστάμε πολλά.
Σήμερα, που ανοίγουν και τα μουσεία της χώρας ύστερα από τρεις μήνες αναγκαστικής κλεισούρας, μπορεί όποιος θέλει να πάει στο Εθνικό Αρχαιολογικό των Αθηνών να χαϊδέψει με τη ματιά του αυτές τις τόσο δα τιποτένιες πινακίδες, τις τόσο πολύτιμες μαρτυρίες μιας γλώσσας που άντεξε μεγάλες θύελλες και άγριους καιρούς, μιας γλώσσας που φόρτωσε την ανθρωπότητα με αναρίθμητα πλούτη. 
Αυτά. Και χαιρετάμε με σεβασμό, ευγνωμοσύνη κι αγάπη τον μαΐστορα ΜΧ, που μετουσίωσε τις χιλιετίες της ελληνικής εμπειρίας και τις έκανε τραγούδι. Ο Μάνος Χατζιδάκις μας άφησε σαν σήμερα πριν από 26 χρόνια…

ΦΩΤ Οι δύο πλαϊνές: Ακριβή αντίγραφα πινακίδων κατασκευασμένα από πανεπιστήμια για εκπαιδευτικούς λόγους.
Κάτω: ΦΩΤ 1. Από τον «Οίκο του Λαδέμπορου»: Η πινακίδα αναφέρει μια ποσότητα μαλλιού που πρέπει να βαφτεί. Στην πίσω πλευρά υπάρχει το χάραγμα μιας αντρικής μορφής. ΕΑΜ (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα).
ΦΩΤ 2. Πινακίδα από το Ανάκτορο της Πύλου, ΕΑΜ Αθήνα.
ΦΩΤ 3. Πομπή με ζώα, λεπτομέρεια από τοιχογραφία. Πολλών ειδών ζώα αναφέρονται στις μυκηναϊκές πινακίδες. Οι περισσότερες βρέθηκαν στη μυκηναϊκή φάση της προϊστορικής Κρήτης, στην Πύλο, στις Μυκήνες, στην Τίρυνθα, στη Θήβα. Αφορούν κατά κύριο λόγο την οικονομική και επαγγελματική ζωή στην Ύστερη εποχή του Χαλκού (15ος-12ος π.Χ. αι.).