«Και τώρα θα σας παρουσιάσω μια σπουδαία γυναίκα» είχε πει ένα βράδυ του 1971 ο Διονύσης Σαββόπουλος στο Ροντέο. Χούντα μαύρη έξω από την υπόγα. Με κλαρίνα και τσάμικα που μας προσέβαλαν και γάνωναν τα αυτιά μας. Επαναστατική μυσταγωγία σε εκείνες τις ημιπαράνομες συνάξεις στο εκρηκτικό υπόγειο με τους νέους που έβραζαν. Και βγήκε η Δόμνα Σαμίου. Την ακούγαμε αποσβολωμένοι. Και σε λίγο, πετάγαμε μαζί της.
Άνοιξε ο νους μας. Αναθεωρήσαμε τις θέσεις μας. Και συμφιλιωθήκαμε με την παραδοσιακή ελληνική μουσική. Και με την παράδοση. Συναντηθήκαμε με το παρελθόν μας. Αποδεχτήκαμε την κληρονομιά. Ταξιδέψαμε στις άκρες του ελληνικού κόσμου. Κι άλλαξε η ζωή μας.
Η Δόμνα Σαμίου ήταν θαρραλέα. Ίσως ο τολμηρότερος άνθρωπος που γνώρισε η Ελλάδα τα τελευταία πενήντα χρόνια. Προικισμένη με σπάνιες αρετές, ανάμεσα στις οποίες η έμπνευση, η πίστη, το όραμα, το πάθος. Εμψύχωνε, ξεσήκωνε, ενέπνεε. Η παρουσία της και μόνο αρκούσε για να μεταδώσει αυτό το θαυμάσιο ρίγος του ενθουσιασμού. Κι η φωνή της, που την χάριζε με τόση απλοχεριά και τόση φυσικότητα, σε έκανε να νοιώθεις το θείο δώρο της απέραντης ευτυχίας.
Ναι. Ήταν πολύ προικισμένη. Κι ήθελε να μοιράζεται μαζί μας αυτή τη μοναδική της προίκα. Όμως αυτό δεν της έφτανε. Πολύ νωρίς συνειδητοποίησε την ανάγκη της καταγραφής. Κι ήταν τυχερή –κι εμείς μαζί της– γιατί πρόλαβε ζωντανή ακόμα την παράδοση ή έστω νωπή ακόμα τη μνήμη. Και δεν κατέγραφε μόνο τραγούδια και σκοπούς. Αλλά την βιωμένη εμπειρία, το ύφος, το ήθος, τους άγραφους κι απαράβατους κώδικες της κάθε ελληνικής κοινωνίας που της εμπιστευόταν τα ιερά και τα όσια της μουσικής της έκφρασης. Γιατί ο ελληνικός λαός εκφράζεται με το τραγούδι και τη μουσική.
Το επιστημονικά τεκμηριωμένο ερευνητικό έργο αυτής της ακάματης γυναίκας είναι ανυπολόγιστης αξίας. Όπως και η δημιουργία ενός κύκλου αφοσιωμένων φίλων, συνεργατών και μαθητών. Ο «Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου» είναι το θησαυροφυλάκιο της ζωής και της δουλειάς της. Η κληρονομιά που μας κληροδότησε.
Έφυγε χθες, 10 Μαρτίου, έχοντας αφιερώσει 71 χρόνια στην δημοτική μουσική. Θα την αποχαιρετίσουμε την Τρίτη 13 Μαρτίου στις 3.00 το απόγευμα στο Κοιμητήριο της Νέας Σμύρνης.
Η φωνή και το έργο της είναι καταγεγραμμένα και δεν θα χαθούν. Οι φίλοι και οι συνεργάτες του Συλλόγου θα συνεχίσουν την δουλειά της. Με τα τραγούδια της η κυρά Δόμνα θα είναι πάντα κοντά μας. Στις χαρές και στα γλέντια. Στις λύπες και στα ασήκωτα βάρη της καθημερινότητας.
Θα μας λείψει όμως η αναζωογονητική παρουσία της. Η ζωντάνια και το απαράμιλλο κέφι της. Η ευγενική και πάντα χαμογελαστή φυσιογνωμία της. Η νεανικότητά της. Η ανθρωπιά της. Η λεβεντιά της. Η αρχοντιά αυτής της μικρόσωμης Προσφυγοπούλας, που μας έπαιρνε στα φτερά της για τα μεγάλα ταξίδια της ψυχής.
ΜΚ, 11/3/2012