ΑΠΑΝ - Πολιτιστική Εταιρία ΠΑΝΟΡΑΜΑ

Στην έκθεση «Μάσκες από τη Συλλογή του Γιώργη Μελίκη» την οποία οργάνωσε το Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ, στη Βίλα Καπαντζή, παρουσιάζονται πάνω από εβδομήντα μάσκες (μουτσούνες αλλά και μερικές στολές) του Δωδεκαημέρου και της Αποκριάς, που χρησιμοποιούνται σε δρώμενα και μαγικοθρησκευτικές τελετές της λαϊκής παράδοσης. Προέρχονται από διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας και μεταφέρουν σπάνιες αναφορές της συλλογικής συνείδησης, της ιστορικής ταυτότητας αλλά και της μνήμης: από τη Σίβα της Κρήτης μέχρι το Ισαάκιο του Διδυμοτείχου και από τη Σκύρο μέχρι τη Νέδουσα της Μεσσηνίας, κυρίως όμως από περιοχές της Μακεδονίας: τις Σέρρες, τη Δράμα, την Κοζάνη, την Ημαθία, την Καστοριά.
Φθαρτή, φτιαγμένη από φθηνά και προσιτά υλικά, η μάσκα είναι μέρος από το όλον της φορεσιάς του μεταμφιεσμένου ενός δρώμενου. Είναι η ταύτιση και η ταυτοπροσωπία που οδηγεί στην υπέρβαση, που αποκτά χαρακτήρα μετεμψύχωσης και μετενσάρκωσης, εργαλείο του υποσυνειδήτου εκείνου που τη φορά.

Η έκθεση στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης στη Βίλα Καπαντζή (Βασιλίσσης Όλγας 108) θα διαρκέσει έως 10 Απριλίου 2016. Ώρες λειτουργίας: Τρίτη με Κυριακή 10.00 με 18.00. Δείτε περισσότερα στο https://www.facebook.com/miet.thessaloniki/

Ο Γιώργης Μελίκης γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μελίκη Ημαθίας, έναν τόπο που η λαογραφία προίκισε με τέσσερα κορυφαία έθιμα και λαϊκά δρώμενα: τα Αναστενάρια, τον Καλόγερο, τις Λαζαρίνες και τους Τζαμάλαρους, εξέλιξη των οποίων θεωρούνται τα σημερινά Ρουγκάτσια ή Ραγκουτσάρια. Εδώ, δημιούργησε το «Εθνογραφικό Κέντρο Γιώργης Μελίκης – Κέντρο Έρευνας Μάσκας», το οποίο στεγάζεται σε ένα κτίριο 1.400 τ.μ. Μουσειολογικά, το υλικό που εκτίθεται στο Κέντρο περιλαμβάνει δύο μεγάλες ενότητες από τον Άυλο και τον Υλικό Πολιτισμό: ηχητικά, τηλεοπτικά και φωτογραφικά ντοκουμέντα, καθώς και συλλογές λατρευτικών αντικειμένων που σχετίζονται με τα Αναστενάρια, μασκών, ταμάτων λαϊκής λατρείας, γελοιογραφιών κ.ά. Στο ισόγειο του κτιρίου λειτουργεί μόνιμη έκθεση με τα μέσα, τα αντικείμενα, τα ρούχα, τα σύμβολα, τις πληροφορίες, τις φωτογραφίες και τα τελετουργικά στοιχεία των πέντε πιο σημαντικών εθίμων της περιοχής. Το Κέντρο αποτελεί τον φυσικό χώρο δράσης των κατοίκων, καθώς τα μεγάλα έθιμα της Μελίκης τελούνται σ’ αυτόν ακριβώς το χώρο. Ταυτόχρονα, διοργανώνονται διαφόρων ειδών εκθέσεις, ενώ επιλεγμένο μέρος του Αρχείου εκδίδεται, κυκλοφορεί και διατίθεται από το πωλητήριο του Κέντρου.

>>>>> Στις φωτ κάτω: 01. Μπαμπούγερο. Χρόνος: Αποκριά. Τόπος: Φλάμπουρο Σερρών. Υλικό: ύφασμα, σιρίτια, χάντρες, καρποί, αλογότριχες, χαρτί, κλωστές (Διαστάσεις: 2,30 x 0,40). 02. Πιτεράς. Χρόνος: Αποκριά. Τόπος: Σαμακόβι, Ανατολική Θράκη. Υλικό: ύφασμα, χαρτόνι, ζάχαρη, νερό, πίτουρα (Διαστάσεις: 1,80 x 0,55). 03. Τζαμάλαρος. Χρόνος: Δωδεκαήμερο. Τόπος: Πιέρια – Αιγές. Υλικό: κάπα από ακατέργαστο μαλλί τράγου, κρανίο με κέρατα τράγου, αρμαθιά από χαρακτηριστικά κουδούνια, τορβάς (Διαστάσεις: 1,60 x 1,20). 04. Πουρπούρης. Χρόνος: Δωδεκαήμερο. Τόπος: Ισάακιο Διδυμοτείχου Έβρου (Ανατολική Θράκη, Κούρτκιοϊ). Υλικό: κολοκύθα, κέρατα κριαριού, ύφασμα, χρώμα, τρίχες αλόγου (Διαστάσεις: 0,80 x 0,50).