Πανσέληνος της 26ης προς την 27η Σεπτεμβρίου πριν από 330 χρόνια. Η μεγαλύτερη καταστροφή του Παρθενώνα. Η Ακρόπολη στις φλόγες όλη τη νύχτα και την επόμενη ημέρα. Ναι, πέρασαν 330 χρόνια.
Ο Βενετός στρατηγός Φραγκίσκος Μοροζίνι (Francesco Morosini) έφτασε στις 21 Σεπτεμβρίου του 1687 στο Πόρτο Λεόνε (Πειραιά) με 9.880 άντρες και 871 ίππους, πολεμοφόδια και πολλά πολιορκητικά μηχανήματα. Οι Τούρκοι κλείστηκαν στην Ακρόπολη, ενώ την ίδια νύχτα ο Καίνιξμαρκ τοποθέτησε το πυροβολικό του στις κατάλληλες θέσεις: στον Λόφο των Μουσών (Φιλοπάππου) 15 κανόνια, στην Πνύκα 9 κανόνια και στον Άρειο Πάγο 5 πελώρια πυροβολεία. Μάταια προσπάθησαν οι Τούρκοι να εμποδίσουν την εγκατάσταση. Έτσι, οι συστηματικοί κανονιοβολισμοί άρχισαν στις 23 Σεπτεμβρίου. «Συχνά, οι βόμβες περνούσαν πάνω από το ‘Κάστρο’ και προσγειώνονταν στην άλλη πλευρά, με αποτέλεσμα αντί να χτυπούν τους πολιορκημένους να σκοτώνουν τους πολιορκητές [εννοεί τους Αθηναίους]» γράφει ένας από τους επιτιθέμενους. Κάποιος που βγήκε από το «Κάστρο» έδωσε στους Βενετούς την πληροφορία ότι οι Τούρκοι είχαν μεταφέρει όλα τα πολεμοφόδια στον «ναό της Αθηνάς» (Παρθενώνα) κι ότι εκεί κατέφυγαν κι όλοι οι αξιωματούχοι, επειδή πίστευαν ότι οι Χριστιανοί δεν θα χτυπούσαν ποτέ τον ναό. Τότε, στράφηκαν όλα τα πυρά εναντίον του Παρθενώνα, αλλά το μαρμάρινο κτίσμα αντιστεκόταν. Με την πανσέληνο της 26ης Σεπτεμβρίου ένας πυροβολητής κατόρθωσε να περάσει μία οβίδα από ένα άνοιγμα της στέγης. Η οβίδα έπεσε στην πυριτιδαποθήκη. Η έκρηξη έκοψε τον Παρθενώνα στα δύο. Μαζί με την οροφή κατέρρευσαν τρεις από τους τέσσερις τοίχους, τα 3/5 της ζωφόρου, έξι κίονες της νότιας πλευράς, οκτώ της βόρειας και σχεδόν ολόκληρη η ανατολική πλευρά, παρασύροντας τα επιστήλια, τα τρίγλυφα και τις μετόπες. Τα μάρμαρα και τα γλυπτά που πετάχτηκαν προς όλες τις κατευθύνσεις σκότωσαν 300 Τούρκους. Ήταν ένα “fortunato colpo”, ένα τυχερό χτύπημα, σύμφωνα με τον Βενετό στρατηγό. Η φωτιά κατέκαιγε μνημεία και σπίτια όλη τη νύχτα και την επόμενη ημέρα.
Στις 28 Σεπτεμβρίου, οι Τούρκοι ύψωσαν λευκή σημαία στον πύργο κοντά στα Προπύλαια κι άρχισαν οι διαπραγματεύσεις για την παράδοση. Οι Βενετοί πάτησαν την Ακρόπολη στις 4 Οκτωβρίου. Ο Μοροζίνι μετέτρεψε το καταστραμμένο τζαμί του Παρθενώνα σε εκκλησία αφιερωμένη στον άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη και μέσα στα φριχτά ερείπια έγινε ευχαριστήρια λιτανεία. Τα γλυπτά, που προσπάθησαν να πάρουν από τον ναό, ήταν αδύνατο να τα μετακινήσουν. Όταν έφυγαν από την Αθήνα, τον Μάρτιο του 1688, πήραν μόνον αρχαία λιοντάρια από το Πόρτο Λεόνε για το Αρσενάλε της Γαληνοτάτης.
>>>>> Διαβάστε περισσότερα για τον Παρθενώνα και την Ακρόπολη στα μεσαιωνικά χρόνια και για τους Βενετούς στο άρθρο της Κορνηλίας Χατζηασλάνη στην «Αρχαιολογία» www.eie.gr
[Τα δύο χαρακτικά είναι του Fanelli Francesco, δημοσιευμένα το 1695. Από το ιντερνέτ]