Χθες, 30 Νοεμβρίου του 2021, η Γαλλία τίμησε με την ύψιστη τιμή της χώρας μια διάσημη τραγουδίστρια, χορεύτρια, ηθοποιό, ακτιβίστρια, και, πάνω από όλα, διασκεδάστρια, τη Ζοζεφίν Μπέικερ (Joséphine Baker, 1906-1975).
Ο πρώτος μαύρος άνθρωπος και η έκτη γυναίκα που βρήκε μια θέση στο παρισινό Πάνθεον, ανάμεσα στους «μεγάλους άνδρες» της Γαλλίας, είναι μία Αφροαμερικανίδα, γεννημένη στο Σαιντ Λούις του Μιζούρι. Φριχτά παιδικά χρόνια, διωγμένη από τη μάνα της, χορεύτρια του δρόμου, παντρεμένη στα 13 της, έζησε τις διώξεις, την πυρπόληση των μαύρων συνοικιών στη γενέτειρα, κι έφυγε για «τη νέα της πατρίδα» τη Γαλλία στον Μεσοπόλεμο. Σείστηκε συθέμελα το Παρίσι από αυτό το ελκυστικό πλάσμα που κυρίευσε περίπου ολόγυμνο τα Folies Bergère. Η Art Deco στο φόρτε της. Το κίνημα του Σουρεαλισμού θυελλώδες. Όλοι ανακάλυπταν τότε και την αφρικανική τέχνη, τη μαγεία του μαύρου. «Η πιο σαγηνευτική γυναίκα που θα συναντήσει κανείς στη ζωή του» είπε ο Χεμινγουαίη για τη Ζοζεφίνα, η οποία γοήτευσε και τον Πικασό, και τον Κοκτώ κι άλλους πολλούς.
Όταν κήρυξε η Γαλλία τον πόλεμο στη Γερμανία, το 1939, η πολυτάλαντη διασκεδάστρια κατετάγη στο Δεύτερο Γραφείο (τη γαλλική ΚΥΠ, Κρατική Υπηρεσία Πληροφοριών), για να κάνει το πατριωτικό της καθήκον, συνδυάζοντας την καριέρα της με την κατασκοπεία. Για τη δράση της και στην Αντίσταση, τιμήθηκε δεόντως από το γαλλικό κράτος κι αγαπήθηκε ακόμα περισσότερο από τους Γάλλους.
Μεταπολεμικά, ενεργοποιήθηκε δυναμικά στην υπόθεση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδιαίτερα των μαύρων στην Αμερική, όπου επέστρεφε για παραστάσεις. Ακόμα και τότε, δεκαετία του ’50, υπήρχαν πάρα πολλά υπερπολυτελή βραδινά κέντρα που δεν δεχόντουσαν μαύρους-μαύρες στη showbiz. Η Ζοζεφίν αγωνίστηκε με πάθος. Έλαβε μέρος και στην περίφημε Πορεία στη Ουάσιγκτον το 1963, με επικεφαλής τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Το πάθος και η έξαψη των αγώνων οδηγεί συχνά και σε εξτρεμισμούς: υιοθέτησε 12 παιδιά από κάθε γωνιά της γης, τα «έβαλε» σε διαφορετικές θρησκείες και δόγματα κι έφτιαξε τη «φυλή του ουράνιου τόξου», για να πάρει σάρκα και οστά το όνειρο της ειρήνης και της συμφιλίωσης των λαών. «Μας ήθελε κούκλες» είπε αργότερα ένα από τα παιδιά της. Στο Πάνθεον είναι από χθες ένας από τους μεσοπολεμικούς παρισινούς θρύλους. Και ο λόγος που εκφώνησε ο πρόεδρος Μακρόν, όπως πάντα σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις, διαμάντι.
Καλό μήνα! Να αρχίσουμε αυτόν τον πολύ δύσκολο Δεκέμβριο με κάτι ευχάριστο
https://www.apan.gr/gr/component/k2/item/1857-zozefin-baker#sigProIdfcb2ca49a7