Τίτλος: Οι Έλληνες στη Μαύρη Θάλασσα, από την εποχή του Χαλκού ως τις αρχές του 20ού αιώνα
Συγγραφέας: ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΟΡΟΜΗΛΑ
Έτος Έκδοσης: 2001
ISBN: 960-85142-9-0, (β΄ έκδοση, ανανεωμένη και επαυξημένη, Αθήνα 2001)
Διαθεσιμότητα: εξαντλημένο
Συμμετέχουν με άρθρα: Αλαξάντερ Αλαξίτζε, Οτάρ Λορντκιπανίτζε, Άννα Μπαλλιάν, Λουΐζα Πολυχρονίδου-Λουκοπούλου, Πέτρος. Ν. Πρωτονοτάριος.
Έκδοση της Πολιτιστικής Εταιρείας ΠΑΝΟΡΑΜΑ (α΄ έκδοση, Αθήνα 1991), πρώτο βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών το 1993.
ΕΝΑ ΜΑΚΡΥ ΤΑΞΙΔΙ πέρα από τον Ελλήσποντο, τον Βόσπορο και τις Συμπληγάδες. Στις πανάρχαιες ελληνικές εστίες της Ανατολικής και Βόρειας Θράκης, της προποντιακής Μικρασίας και του Πόντου (σύγχρονη Τουρκία και Βουλγαρία), καθώς και στους παραδοσιακούς τόπους της ελληνικής διασποράς (Ρουμανία, Μολντόβα, Ουκρανία, Ρωσική Ομοσπονδία και Γεωργία).
ΕΝΑ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΩΔΕΣ ΤΑΞΙΔΙ στη μαυροθαλασσίτικη λεκάνη και την ενδοχώρα της: από τον Έβρο έως τον Δούναβη, τον Δνείπερο, τον Δνείστερο, τον Δον, τον Κουμκάν και την απέραντη στέπα και από τον Αίμο μέχρι τα όρη της Παφλαγονίας, τις Ποντικές Άλπεις και τον Μεγάλο Καύκασο.
ΕΝΑ ΓΟΗΤΕΥΤΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ με την Αργώ, συντροφιά με τους πενήντα κωπηλάτες της, τους άριστους του ελληνικού κόσμου.
ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ επιστροφής στον Εύξεινο Πόντο της ψυχής μας.
Η αγγλική έκδοση του βιβλίου της Μαριάννας Κορομηλά (με τίτλο The Greeks and the Black Sea) κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 1991 και παρουσιάστηκε τον Απρίλιο στο King’s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου από τον Sir Steven Runciman. Η ελληνική έκδοση κυκλοφόρησε λίγους μήνες αργότερα και παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 1991 από τον ακαδημαϊκό Μιχάλη Σακελλαρίου σε εκδήλωση στο ΠΑΝΟΡΑΜΑ.
Έκτοτε, έγιναν πολλές επανεκδόσεις. Όταν εξαντλήθηκε και η πέμπτη ανατύπωση, ήταν πια φανερό ότι οι χρονικές συμπτώσεις που κατέστησαν το βιβλίο εξαιρετικά επίκαιρο το είχαν ταυτόχρονα καταδικάσει να μοιάζει πρόωρα γερασμένο. Οι συγκλονιστικές πολιτικές εξελίξεις και οι γεωπολιτικές, κοινωνικές και εθνοτικές ανακατατάξεις που ακολούθησαν, μετά το 1991, όταν διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση και άνοιξε ο γέρο Αίολος το ασκί του, είχαν ανατρέψει πλήρως τα ισχύοντα σε όλους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας και σκέψης. Έτσι, παρά το γεγονός ότι το βιβλίο πραγματεύεται μία μακρύτατη ιστορική περίοδο, η οποία έληξε οριστικά στις αρχές του 20ού αιώνα, όλα τα στοιχεία έπρεπε να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα. Εξάλλου, είχαν ήδη αρχίσει σημαντικές αρχαιολογικές έρευνες σε χώρους που ως τότε ήταν μέσα στην ομίχλη. Η ανανέωση της έκδοσης και ο εμπλουτισμός της ήταν απαραίτητα. Η έρευνα διήρκεσε τέσσερα χρόνια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρώτη αγγλική έκδοση, που εξαντλήθηκε μέσα σε λίγους μήνες, έχει περάσει στην διεθνή βιβλιογραφία ως ένα από τα βασικότερα βοηθήματα για τη γνωριμία της Μαύρης Θάλασσας κι ότι βρίσκεται ανάμεσα στα έξι βιβλία που πρότεινε το Institute of Nautical Archaeology του Τέξας.
Ο Pierre Lévêque, ένας από τους ελάχιστους Δυτικοευρωπαίους που κατείχε εκείνη την εποχή την ιστορία του χώρου, έγραψε βιβλιοκριτική στο επιστημονικό περιοδικό Dialogue d’ Histoire Ancienne 17, 2 CNRS 1991.
Μεταφράζουμε αποσπάσματα.
«Το ΠΑΝΟΡΑΜΑ μας έδωσε ένα πολύ όμορφο βιβλίο στα αγγλικά, το οποίο πραγματεύεται περίπου τέσσερις χιλιετίες ιστορίας, χωρισμένες σε δύο μεγάλες χρονικές περιόδους: από την εποχή του Χαλκού έως την Άλωση της Κωνσταντινούπολης και από το 1453 έως τις αρχές του 20ού αιώνα… Το κείμενο είναι πυκνό, ευανάγνωστο, εξαιρετικά ενημερωμένο. Το αξιόλογο εικονογραφικό υλικό εμπεριέχει σπάνια θέματα … Το βιβλίο αποτελεί μία λαμπρή επιτυχία. Πρώτον, γιατί διαπνέεται από μία πλατιά διαχρονική αντίληψη και, ακόμη, γιατί χειρίζεται, και συχνά αναπαράγει με εξαιρετικό τρόπο, έναν όγκο μαρτυριών και στοιχείων που μας ωθούν να σκεφτούμε και μας βοηθούν να κατανοήσουμε …».
Τα στοιχεία της νέας έκδοσης, που κυκλοφόρησε ανανεωμένη και επαυξημένη το 2001, είναι: διαστάσεις 21Χ25, σκληρό εξώφυλλο, 480 σελίδες, 364 έγχρωμες και ασπρόμαυρες φωτογραφίες, 51 χάρτες, σχεδιαγράμματα και κατόψεις, ευρετήρια, βιβλιογραφία και σημειώσεις. Τα περισσότερα χαρτογραφήματα σχεδιάστηκαν ειδικά για την έκδοση.
Η ελληνική έκδοση έχει εξαντληθεί προ καιρού.
Την αγγλική έκδοση μπορείτε να την ζητήσετε από το ΠΑΝΟΡΑΜΑ.
info@apan.gr
Υπάρχουν διαθέσιμα αντίτυπα και της γεωργιανής έκδοσης, που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2008.
Δείτε περισσότερα στοιχεία για την ελληνική έκδοση στο Αρχείο της Πολιτιστικής Εταιρείας Πανόραμα Κορομηλά, Μαύρη Θάλασσα (2001)