Ο πολυδιάστατος Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν (Henri Cartier-Bresson, 22/8/1908-3/8/2004), ένα από τα ιερά τέρατα της φωτογραφικής τέχνης και της επαναστατικής διανόησης του 20ού αιώνα, «επισκέπτεται» μετά θάνατον τη γενέτειρα του αγαπητού του φίλου Τεριάντ (Στρατή Ελευθεριάδη, Μυτιλήνη 2/5/1889-Παρίσι 23/10/1983).
Η Φωτογραφική Εταιρεία Μυτιλήνης παρουσιάζει στον νέο εκθεσιακό της χώρο, στο Κάτω Κάστρο στη Μυτιλήνη, έκθεση με 54 φωτογραφίες του διάσημου και πολυταξιδεμένου Γάλλου φωτογράφου, πατέρα της φωτογραφίας του δρόμου-φωτογραφίας του κλάσματος του δευτερολέπτου «που αν το χάσεις, χάθηκε δια παντός», και συνιδρυτή του διεθνούς φωτογραφικού πρακτορείου «Μάγκνουμ» (‘Magnum’) το 1947.
Τα στοιχεία που καθιστούν μοναδική αυτή την έκθεση είναι ότι αποτελείται από φωτογραφίες που φέρουν στο πίσω μέρος την ιδιόχειρη υπογραφή του δημιουργού τους κι ότι πολλά από τα 54 έργα είναι μάλλον άγνωστα, ενώ άλλα παρουσιάζονται για πρώτη φορά. Ορισμένες φωτογραφίες έχουν τραβηχτεί στην Ελλάδα. Πρόκειται κυρίως για σκηνές υπαίθρου και αρχαιολογικούς χώρους (αγάλματα και φουγάρα στην Ελευσίνα του 1953), καθώς και στιγμιότυπα από ένα νυκτερινό κέντρο με λαϊκή αστική μουσική και χορό (μπουζούκια και ζεϊμπέκικο).
Υπάρχει, όμως, και κάτι ακόμα που πυροδοτεί το ενδιαφέρον για αυτό το σημαντικό πολιτιστικό γεγονός του Αυγούστου. Στην έκθεση θα παρουσιαστούν δύο σπάνια βιβλία των εκδόσεων Verve με φωτογραφίες του Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν. Το «Images à la Sauvette» (έκδοση του 1952) με εξώφυλλο που φιλοτέχνησε ο Henri Matisse και το «Les Européens» με εξώφυλλο του Joan Miró (έκδοση που ολοκληρώθηκε την 1η Αυγούστου του 1955, δηλαδή ακριβώς εξήντα χρόνια πριν από τα εγκαίνια στη Μυτιλήνη). Οι εκδόσεις Verve ήταν το ανεπανάληπτο δημιούργημα του Στρατή Ελευθεριάδη, που άφησε τη Μυτιλήνη πριν από εκατό χρόνια (το 1915) και κατέκτησε το Παρίσι ως Tériade. Άλλο ιερόν τέρας αυτός. Ο κορυφαίος τεχνοκριτικός ανακάλυψε και ανέδειξε, μεταξύ άλλων, το έργο του συμπατριώτη του Θεόφιλου. Στη Βαρειά, προάστιο της Μυτιλήνης, υπάρχει το περίφημο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και Βιβλιοθήκη Ελευθεριάδη –Τεριάντ, με πολύτιμα έργα που δώρισε ο ίδιος, και δυο βήματα παρακάτω το Μουσείο Θεόφιλου.
Οι δύο παλαιοί φίλοι, που σφράγισαν τον τρόπο με τον οποίο συλλαμβάνουμε εμείς σήμερα τον κόσμο, συναντιούνται, λοιπόν, ξανά σε έναν τόπο ιδιαίτερα φορτισμένο. Η έκθεση με τις φωτογραφίες του Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν στο Κάτω Κάστρο θα διαρκέσει ως τα τέλη Αυγούστου.
Πάντως, όσοι δεν προγραμματίζουν τη Λέσβο για φέτος, μπορούν να δουν στο διαδίκτυο 79 φωτογραφίες του Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν σε αυτή τη διεύθυνση της Ιστοσελίδας του ‘Magnum’
http://www.magnumphotos.com/C.aspx?VP3=SearchResult&ALID=2TYRYD1KMKMK
Μιλώντας, όμως, για τη Λέσβο δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε στο δράμα των προσφύγων, που κορυφώθηκε τους τελευταίους μήνες. Το βιώνουν οι χιλιάδες ξεριζωμένοι και θαλασσοδαρμένοι που κατακλύζουν κάθε μέρα το νησί. Το βιώνουν και οι χιλιάδες απελπισμένοι νησιώτες και περισσότερο όσοι έχουν διάθεση να βοηθήσουν. Προτείνουμε σε όσους πρόκειται να κατέβουν στη Λέσβο να προσπαθήσουν να έρθουν σε επαφή με κάποια από τις ανθρωπιστικές οργανώσεις, ούτως ώστε να προσφέρουν έστω και το ελάχιστο. Μερικά από τα βασικά που χρειάζονται είναι σεντόνια, στρώματα, παπούτσια και είδη υγιεινής. Σκεφτείτε τι μπορείτε να πάρετε από το σπίτι ή και από φίλους. Αλλά ακόμα κι αν επιβαρύνετε τον προϋπολογισμό των διακοπών με ένα μπουκάλι γάλα την ημέρα, θα πιάσει τόπο. Η φιλανθρωπία μπορεί να ενοχλεί ως έννοια. Η ανθρωπιά όχι.
Το ίδιο πρόβλημα υπάρχει σε πολλά άλλα νησιά. Να μην τα απαριθμήσουμε, αλλά η Κως και η Σάμος έχουν περιέλθει σε απελπιστική κατάσταση. Και όποιος νιώθει την ανάγκη να προσφέρει κάτι στους τραγικούς συνανθρώπους, υπάρχουν πάμπολλοι κολασμένοι τόποι: η Ομόνοια, το Πεδίον του Άρεως, ο δρόμος για τα σύνορα της Μακεδονίας.
Ο Καρτιέ-Μπρεσόν απαθανάτισε πολύ συχνά τον πόνο. Στον Ισπανικό Εμφύλιο, στην Ινδία, στην Αφρική, στην κατοχική Γαλλία, στη Λατινική Αμερική, σε φυλακές και στρατόπεδα, στους άγριους δρόμους των μεγαλουπόλεων. Όσο κι αν υπερασπιζόταν την κρισιμότητα του στιγμιαίου, πίστευε ότι ακριβώς σε αυτή τη στιγμή περικλείεται ο αμέτρητος χρόνος. Τώρα, ο πόνος σέρνεται έξω από τα σπίτια μας. Ας γίνουν αυτές οι εκπληκτικές φωτογραφίες το έναυσμα για να ανοίξουμε το παράθυρό μας.
Μπορείτε να βρείτε πολλές πληροφορίες στο διαδίκτυο. Ενδεικτικά δίνουμε δύο διευθύνσεις, μία για την οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα και μία για την οργάνωση Πρόσφυγες στο Πεδίον του Άρεως (όπου ζουν πάνω από 150 παιδάκια).
http://www.msf.gr/
http://www.huffingtonpost.gr/2015/07/26/pedion-arews-prosfyges_n_7873786.html
