ΑΠΑΝ - Πολιτιστική Εταιρία ΠΑΝΟΡΑΜΑ

Ο παππούς μου ο Φάχρη
Κωνσταντινούπολη – Πέργαμος – Νέα Σμύρνη

Πέργαμος (φωτογραφία του 2003). Το σπίτι της Αγγέλας Φίλιογλου, συζύγου του Νίκου Σοφιανού και μητέρα της Μιράντας, ακόμα κατοικείται.Η Μιράντα Σοφιανού θα μας μιλήσει για την ιστορία της πολύκλαδης οικογένειά της, γενάρχης της οποίας ήταν ο Χατζή Χάννα Φάχρη τζελεπή (1765-1849), παππούς της προγιαγιάς της. Ο Φάχρη, Χριστιανός Ορθόδοξος από το Χαλέπι με βαμβακοφυτείες στην Αίγυπτο, εγκαταστάθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα στο Τζιμπαλί της Πόλης, σε ένα κτίριο φρουριακής αρχιτεκτονικής απέναντι από τον Άγιο Νικόλαο –δυο βήματα από το Φανάρι. Υπήρξε σύμβουλος του σουλτάνου Μαχμούτ Β΄, στον οποίο δάνειζε τεράστια ποσά άτοκα, κι ευεργέτησε παντοιοτρόπως την πολίτικη Ρωμιοσύνη. Το όνομά του είναι το πρώτο στον κατάλογο των Μεγάλων Ευεργετών που σκαλίστηκε σε επιγραφή η οποία βρίσκεται στο Κοιμητήριο των Πατριαρχών κι Ευεργετών του Γένους στη Μονή της Ζωοδόχου Πηγής (Μπαλουκλί).

Ο Φάχρη πάντρεψε την κόρη του Ευφροσύνη με τον Κωστή Φενερλή πασά, τον γυναικολόγο του σουλτανικού χαρεμιού. Και το ζεύγος έκανε έξι παιδιά, τέσσερις κόρες και δύο γιούς, στα οποία έδωσε εξαιρετική μόρφωση για να γίνουν άξιοι πολίτες του κόσμου. Αυτά ήταν τα πρώτα κλαδιά …

Η ιστορία της οικογένειας από τον Φάχρη έως τους Σοφιανούς είναι ένα κομμάτι της ιστορίας του γένους: του οικουμενικού οθωμανισμού και του κοσμοπολίτικου ελληνισμού της Ανατολής. Του ελληνισμού που προήγαγε την παιδεία, που διαχειρίστηκε ένα μεγάλο μέρος της οικονομίας, που κίνησε τους μηχανισμούς της ανάπτυξης σε όλους τους τομείς και πρωτοστάτησε στη γνωριμία με τις ελληνικές αρχαιότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μια οικογένεια, που κινήθηκε πάντοτε με οδηγό τις ηθικές αξίες και τους πολιτιστικούς κώδικες του ελληνορθόδοξου γένους.

Κουβαλώντας μια τεράστια παράδοση ανυπολόγιστης αξίας, οι Σοφιανοί ήρθαν από την Πέργαμο στην Ελλάδα, όπου μεταφύτευσαν τον τρόπο αντιμετώπισης της ζωής «ξεκινώντας εκ του μηδενός» (γράφει η Μιράντα Σοφιανού στο βιβλίο της). Αλλά πρέπει να διευκρινιστεί ότι αυτό το μηδέν περιοριζόταν μόνον στα υλικά αγαθά. Γιατί, παρόλο που κανείς δεν επέστρεψε στην Πέργαμο «κάθε βράδυ ήταν εκεί …».

Πέμπτη 15 Νοεμβρίου, το πρωί 11.00 - 1.30. Παρακαλούμε να δηλώσετε συμμετοχή.
Το βιβλίο της Μιράντας Σοφιανού, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίλητος (Αθήνα 2012), θα το βρείτε στο Πανόραμα.